1 ویژه دانشجویان عضو بنیاد نخبگان دانشگاه فردوسی مشهد ارائه : مهندس علي بهرامي زاده - کارشناس ارشد کارآفرینی مشاور سازمان مدیریت و برنامه ریزی استان مدرس دانشکده مهندسی دانشگاه آزاد اسالمی و دانشگاه جامع علمی و کاربردی مشهد ali.bahramizadeh@gmail.com www.modir21.com Tel:0915-315-9587 اردیبهشت ماه 1395
2
عناوین بحث * فرصت های کارآفرینانه * تشخیص فرصت * بهره برداری از فرصت * تصمیم گیری اثر سازانه و هشیارانه در کارآفریني 3
علیرغم اینکه مطالعه فرصت های کارآفرینانه ( منشاء و طبیعت و تحول آنها(باید به عنوان هسته اصلي و اساسي آموزش کارآفریني مدنظر باشد متأسفانه این امر موضوعي در ادبیات کارآفریني مورد بي توجهي قرار گرفته است. 4
فرآیند کارآفریني شامل تشخیص فرصت از دنیای نیازها و بهره برداری از فرصت و خلق ارزش است. سرچشمه فرصت نیازها تشخیص فرصت بهره برداری از فرصت خلق ارزش 5
فرصت * زمان مناسب مکان و موقعیت مناسب * شانس خوب برای پیشرفت و ترقي * عامل بالقوه برای خلق چیزی جدید * مجموعه مناسب از شرایط برای رفع نیاز با ارائه محصول و یا خدمت 6 * و...
تفاوت ایده و فرصت ایده لزوما برای یک فرصت کارآفرینانه نیست هرچند همیشه در قالب فرصت وجود دارد اما اولین قدم در خلق فرصت است. و ایده گامي است برای ایجاد فرصت. فرصت مجموعه مساعد و مطلوب از شرایط که نیاز را برای یک محصول و یا خدمت یا کسب و کار ایجاد مي کند و ایده فکر و تصور و اندیشه است. 7
فرصت ها کجا هستند - فرصت ها همه جا هستند. در تمام لحظات زندگي مي توان فرصت ها را دید. ایده و فرق فرصت - فرصت نیازی است که باید تأمین شود. - ایده شیوه تأمین آن نیاز است. 8
معیارهای مناسب بودن ایده ها - تناسب با فرصت ها - اخالقي بودن - قانوني بودن - امکان پذیر بودن - تأمین هدف ها و عالیق شخصي کارآفرین - موفقیت قابل قبول در بازار 9
آزادی در خلق ایده - در خلق ایده ذهن باید آزاد باشد و به محدودیت ها فکر نکند. - در ارزشیابي ایده ها به محدودیت ها و واقعي بودن آنها توجه مي شود 10
به عبارت بهتر * ایده کسب و کار مرکز و محوری برای فرصت است با این وجود فقط هنگامي که محیط کسب و کار و مهارت ها و پیشینه شخصي کارآفرین نسبتا با ویژگي های یک فرصت متناسب باشد آن فرصت به همه توانش مي رسد. * فرصت نیازی است که باید تأمین شود و ایده شیوه تأمین آن نیاز است. 11
ویژگی های فرصت - نقش اطالعات و فناوری های جدید - ابتکار ی و چالشي - به ندرت - جذابیت - قابلیت دست یابي - ماندگاری و وجود زمان کافي برای بهره برداری - خلق ارزش برای مصرف کننده 12
منابع فرصت - تغییر در تکنولوژی و دانش جدید و ساختار صنعت - تغییر در قوانین و مقررات و سیاست - تغییرات اجتماعي و جمعیت شناختي - بازسازی زنجیره ارزش و کانال های توزیع - مزیت اختصاصي - پایبندی به سنت ها - رویدادهای پیش بیني نشده 13
ماهیت فرصت فرصت های عیني : فرصت های ذهني: از فرصت ها ویژگي های صنعت و بازار تصمیم گیری برای بهره برداری 14
فرم فرصت - محصول یا خدمت جدید - بازارهای جدید - مواد اولیه جدید - روش های جدید - شیوه های نوین ساماندهي 15
کشف فرصت - توانایي بهتر در استفاده از اطالعات - ذخایر دانش غني - هوش عملي باال - دسترسي به اطالعات - تجربیات متنوع - شبکه اجتماعي بزرگ - جستجوی فعال اطالعات - دسترسي بهتربه اطالعات ظرفیت باالتر در کشف فرصت توانایي بهتر در استفاده از اطالعات دسترسي بهتر اطالعات 16
بهره برداری از فرصت - تقاضای باال - - - ماهیت فرصت حاشیه سود باال تکنولوژی جدید هزینه کم فضای رقابتی تفاوت های فردی: 17
سبک های بهره برداری - ایجاد شرکت های جدید - فروش فرصت به بازارهای موجود 18
فرصت عمر - حقوق معنوی - نشر اطالعات - هزینه بهره برداری باال - قدرت اعضاء - استانداردهای تکنیکي - قوانین و سیاست ها 19
تشخیص فرصت و کارآفرینی خلق نیازها تشخیص فرصت ایده پردازی دنیای نیازها 20
- فرصت های ناشي از افزایش گرایش خانواده ها به فرزند ساالری - فرصت های ناشي از افزایش میزان اشتغال خانم ها - فرصت های ناشي از افزایش نفوذ تلفن همراه - فرصت های ناشي از برجام - فرصت های ناشي از رکورد اقتصادی 21
توسعه نوآوری پول دا شن تحقیق 22
کشف ایده طرح کسب و کار توسعه محصول توسعه در مقایس باال بازار یابی و توزیع اثبات مفهومی محصول منبع تأمین منابع مالی نمونه سازی عرضه محصول در بازار درآمد 23
بازار فروش طرح تجاری انتخاب درست تحقیق بازاری پیش بینی تحقق بازار 1 تجاری سازی 2 طرح صنعتی 4 پروژه مهم 125 پروژه کوچک 300 ایده ثبت شده 3000 ایده خام 24
- محصوالت جدید برای دنیا )چاپگر لیزری( )gmail( محصول - محصوالت جدید برای محصوالت جدید جدید بهبود محصول ( پژو 206 صندوق دار( - - موقعیت یابي دوباره محصول ( دوغ آبعلي( 25
اولویت بندی و غربالگری فرصت - دستیابي و ارزیابي به موقع برای محصول جدید - رد کردن موارد نامناسب - پیشگیری از رد شدن ایده های مناسب معیارهای اولویت بندی - تست بازار - تست توانایي دستیابي به عوامل کلیدی رقابت 26
انواع فرصت های کسب و کار 1- تولید و عمل آوری محصوالت دیگران 1-1- تولید تحت لیسانس 1-2- بازسازی یا تولید مجدد 1-3- مونتاژ 2- بازاریابي محصوالت دیگران 2-1- صادرات به عنوان کسب و کار در توزیع 2-2- توزیع داخلي کاالها و خدمات تولید خارج 2-3- عرضه محصوالت موجود در محل به بازارهای جدید 27
انواع فرصت های کسب و کار 3- استفاده از منابع استفاده نشده محلي 3-1- عمل آوری مجدد منابع محلي که به شکل خام از محل به بازار عرضه مي شود. 3-2- استفاده از منابع نیروی انساني بیکار یا با اشتغال ناقص 3-3- استفاده از مهارت های فردی دارایي ها و سرگرمي ها 28
انواع فرصت های کسب و کار 4- پیدا کردن بخش مناسب بازار وقتي که تقاضا معلوم است 4-1- به دست آوردن درصد کوچکي از یک بازار بزرگ 4-2- عرضه به سایر تولیدکنندگان 4-3- جایگزیني واردات 4-4- ورود با بازارهای رها شده 4-5- ایجاد کسب و کار بر مبنای نیازهای فردی 29
انواع فرصت های کسب و کار 5- ایجاد کسب و کار بر اساس تقلید 5-1- تقلید از یک کاال یا خدمت موفق 5-2- انتقال مفاهیم از یک کسب و کار به کسب و کار دیگر 30
انواع فرصت های کسب و کار 6- ایجاد کسب و کار بر اساس آنچه ساخته شده 6-1- مدیریت کسب و کار بهتر از رقیب یا مالک قبلي 6-2- ایجاد کسب و کار از طریق افزایش ارزش به کاالها و خدمات موجود 6-3 -جایگزیني مواد در محصوالت جدید 6-4- استفاده از ضایعات مواد 6-5- ترکیب دو یا چند محصول در یک محصول جدید 6-6- بسته بندی مجدد 6-7- ارایه خدمات مشاوره 6-8- بازسازی کسب و کارهای ورشکسته 31
انواع فرصت های کسب و کار ابداع کاالها و خدمات نو برای تأمین نیازهای جامعه 7 32
انواع فرصت های کسب و کار 8- سرمایه گذاری بر اساس تغییرات و روندها 8-1- استفاده از مزیت مد 8-2- همگامي با تغییر جهت در بازار مصرف 8-3- فعالیت در بخش هایي که رشد سریع دارند 8-4- تشخیص کمبودهای بازار و تأمین آنها 8-5- تشخیص گروه خاص مشتریان و تأمین نیاز آنها 8-6- تأمین نیازهای ایجاد شده توسط شرایط و موقعیت های محلي 8-7- چانه زني در خرید و فروش 8-8- خرید کسب و کاری که مالک آن در فروش عجله دارد 8-9- برگزاری مراسم و مدیریت آنها 33
انواع فرصت های کسب و کار 9- جستجوی فرصت های توسعه کسب و کارهای موجود 9-1- شروع کسب و کار جدیدی که مکمل کسب و کار فعلي است 9-2- تأمین سایر نیازهای مشتریان فعلي 9-3- پیدا کردن مشتریان جدید برای کاالها و خدمات موجود 9-4- پیدا کردن کاربردهای جدید برای قابلیت های کارکنان و دارایي ها 9-5- ادغام عمودی 9-6- ورود به کسب و کارهای جدید با پیدا کردن شریک 9-7- فرانشیز کردن کسب و کار 9-8- دادن مجوز تولید محصول به دیگران 9-9- اتحاد استراتژیک با شرکت های پیشرو 34
انواع فرصت های کسب و کار 10- خرید یک کسب و کار 10-1- خرید کسب و کار موجود 10-2- خرید فرانشیز 35
خالصه اینکه : نگاه کارآفرینانه توجه کارآفرینانه شم و فراست هوشیاری کارآفرینانه خالقیت خودساماندهي خودکار آمدی ویژگي های شخصیتي نیروها و تشخیص کشف و خلق فرصت پیوندهای قوی اجتماعي پیوندهای ضعیف اجتماعي جریان های اطالعاتي مربیان شبکه های اجتماعي عوامل سرعت زا در بروز رفتارهای دانش پایه دانش بازار تجربه و مهارت تحصیالت دانش فردی کارآفرینانه یادگیری فردی یادگیری سازماني یادگیری رفتاری آموزش و یادگیری 36
هشت ویژگی مهم برای تصمیم گیری در شرایط طبیعی 1- مسایل بد ساخت 2- اطالعات پویا و غیرمطمئن 3- اهداف در حال تغییر بد تعریف و یا متناقض : )Ill-structured problems( )Uncertain dynamic information( )Shifting, ill-defined or competing) )Action/feedback loops( )Time stress( )High stakes( )Multiple players( )Organizational goals and norms( 4- حلقه های عمل/بازخورد 5- فشار زماني 6- در خطر بودن منافع 7- چندین بازیگر 8- اهداف و هنجارهای سازماني 37
رابطه فرصت کارآفرینانه با عدم اطمینان : 1- توزیع احتمال آینده وجود دارد و آن را مي دانیم. 2- توزیع احتمال آینده وجود ندارد ولي هنوز آن را نمي دانیم. 3- توزیع احتمال آینده را نه مي دانیم و نه مي توانیم بدانیم. 38
انواع فرصت های کارآفرینانه: * عدم اطمینان کم : تشخیص فرصت )Opportunity Recognition( در مواردی که عرضه و تقاضا به روشني وجود دارند کافي است فرصت رساندن آنها به یکدیگر»تشخیص«داده شود. * عدم اطمینان متوسط : کشف فرصت Discovery( )Opportunity در مواردی که تنها یکي از دو طرف عرضه و تقاضا به روشني وجود دارد طرف دیگر باید»کشف«شود. * عدم اطمینان زیاد : خلق فرصت Creation( )Opportunity در مواردی که هیچکدام از دو طرف عرضه و تقاضا به روشني وجود ندارند یک یا هر دوی آنها باید»خلق«شود. 39
تصمیم گیری کارآفرینانه: تشخیص فرصت : تصمیم گیری تحلیلي کشف فرصت: خلق فرصت: تصمیم گیری شبه عقالیي تصمیم گیری شهودی 40
اثر سازی - اثر سازی )Effectuation( یک نظریه علمي است که چگونگي تصمیم گیری کارآفرینان را مورد بررسي قرار مي دهد. - با استفاده از نظریه اثر سازی فرآیند تصمیم گیری کارآفرینان را مورد بررسي قرار مي دهند. - چه چیزی تصمیمات کارآفرینان را کارآفرینانه مي سازد آیا چیزی به نام تفکر کارآفرینانه وجود دارد 41
مثال هایی از استدالل اثرسازانه - تصمیم برای تولید در داخل سازمان یا برون سپاری - تعیین بازار هدف - تعیین سبد سهام دارای کمترین ریسک - انتخاب بهترین نیرو برای استخدام 42
تفکر فرصت: تفکر ع ل ي : هدف مشخص وسایل مشخص پیدا کردن گزینه بهینه تفکر استراتژیک )ع ل ي خالق(: هدف مشخص وسایل مشخص با ذهني باز برای خلق وسایل جدید پیدا کردن گزینه بهینه یا خلق گزینه بهتر تفکر اثرسازانه: استفاده مطلوب از وسایل موجود هدف نامشخص وسایل مشخص پیدا کردن انواع روش های 43
فرآیند استدالل اثرسازانه همه کارآفرینان با سه دسته وسیله کار خود را آغاز مي کنند: 1- آنچه که هستند) ویژگي های شخصیتي سالیق توانایي ها( 2- آنچه که مي دانند )تحصیالت آموخته ها تخصص ها و تجربیات( 3- کساني که مي شناسند ( شبکه های اجتماعي و حرفه ای ) 44
اصول استدالل اثرسازانه * اصل زیان قابل قبول : * اصل شراکت های راهبردی * اصل حداکثر استفاده از مقتضیات )Affordable Loss Principle( )Strategic Partnerships Principle( )Leveraging Contingencies Principle( 45
پس باالخره چه چیزی تصمیمات کارآفرینان را کارآفرینانه می سازد تصمیمات کارآفرینان کارآفرینانه هستند) در تمایز با مدیریتي بودن یا راهبردی بودن( به این دلیل که کارآفرینان اثرسازانه فکر مي کنند. آنها به آینده ای اعتقاد دارند که هنوز ساخته نشده است و مي تواند با اعمال انسان شکل داده شود. آنها درک مي کنند که تا جایي که مي توانند با این اعمال انساني آینده را کنترل کنند نیازی به صرف انرژی برای پیش بیني آن ندارند. آنها به جای پیش بیني ترجیح مي دهند تا را آینده خود اعمال و ها تصمیم با که را هایي انسان آورند درک کنند و یاد بگیرند که چگونه با آنها کار کنند. مي وجود به 46
عناصر مهم تعریف کارآفرینی فرصت مخاطره ايجاد ارزش جديد منابع 47 نوآوري
دانش و مهارت 1- دانش و مهارت فني و حرفه ای 2- دانش و مهارت کارآفریني کارآفریني الزم است( )برای نوآوری و انجام فرایند 3- دانش و مهارت مدیریت کسب و کار )برای حفظ شرایط است( 48
فعالیت های فرایندکارآفرینی عبارتند از 1- تشخیص فرصت ها 2- ایده پردازی گردآوری ایده خلق ایده 3- توسعهء مفهومي )توصیف ایده هایي که داریم( 4- آزمون مفهوم ایده )فرد نظر خود را به متخصص میگوید و از او نظرخواهي میکند( 5- نمونه سازی و آزمون محصول 49 6- تولید نیمه صنعتي و آزمون بازار حرفه ای
فعالیت های فرایندکارآفرینی عبارتند از 7- بازاریابي و آزمون بازار 8- سرمایه گذاری و راه اندازی کسب وکار 9- تولید 10- عرضه 11- تشخیص فرصت های کارآفریني سازماني 12- تحقیق و توسعه و نوآوری مجدد 50
این فعالیت ها براساس فنون و تکنیکهای علمی انجام می شود که می توان آنها را آموخت. 51
قرن بيست و يكم به عنوان قرن دانش معرفي شده است. در اين عصر سرمايه اصلي جوامع دانش مهارت و نگرش منابع انساني آنها است. براي اينكه اين سرمايه در خدمت سعادت جامعه باشد به قابليتهاي كارآفريني نياز است. 52
تحقیق و توسعه بین رشته ای بيولوژي فيزيک مهندسي مواد مهندسي برق زيست شناسي سيستم تشخيص كامل مهندسي مكانيك علوم انساني شيمي شبكه هاي عصبي 53
برخی از منابع ایده های کارآفرینی ايده هاي صنعتگران سياست هاي توسعه اي دولت ايده هاي مشتريان توسعة علم و فناوري مشكالت جامعه و دولت مسايل و مشكالت فني و سازماني صنعت بهينه كاوي يا شناسايي جهت گيري صنايع پيشرو جهاني بانک ایده نتايج فعاليتهاي تحقيق و توسعه تحوالت محيط و بازار ايده هاي دانشگاهيان نتايج تحقيقات دانشگاهي 54
شومپيتر: كارآفرين انجام دهنده است و دانشي كه كاربرد نداشته باشد براي كارآفرين بي فايده است. 55
عامل حیاتی توسعه کارآفرینی فرهنگ مهمترین عامل موثر در توسعه کارآفرینی است 56
چشم انداز مطلوب فرهنگ کارآفرینی اکثریت جمعیت فعال کشور آموزش کارآفرینی را برای خود الزم بدانند و آمادۀ پرداخت هزینۀ آموزش خود باشند. 57
بقای دانشگاهها در گرو کارآفرینی دانشگاهی است 58
از صبر و حوصله و خردمندی شما بزرگوار سپاسگزارم. با احترام اردیبهشت 95 59